13 października 2011

Miłość staropolska - Agnieszka Lisak


Wydawnictwo: Bellona
Liczba stron: 280

Jeżeli ktoś myśli, że dawną Polskę zamieszkiwali jedynie ludzie prawi, bogobojni i uczciwi, to czytając książkę Agnieszki Lisak może przeżyć duże zaskoczenie. Autorka charakteryzuje zwyczaje, tradycje i mentalność ludzi od średniowiecza aż po wiek XIX. Okazuje się, że nasi przodkowie poddawali się tym samym namiętnościom i uczuciom, co ludzie współcześni. Pragnęli zaznać miłości i przeżyć wiele lat u boku osoby, z którą mogliby dzielić myśli, marzenia i wszelkie troski. Książka skupia się głównie na postaciach władców i bogatych szlachciców, ale niektóre fragmenty opisują również życie chłopów i zwyczaje panujące na wsiach.

Miłość staropolska to rzetelna i przystępna dla każdego publikacja, charakteryzująca obyczaje i zachowania ówczesnych Polaków, dotyczące sfery uczuciowej. Z książki można dowiedzieć się jak wyglądała aranżacja małżeństwa przez rodziny młodych i do jak groteskowych sytuacji dochodziło, jeżeli świeżo poślubieni małżonkowie byli sobą rozczarowani. Ślub w wyższych sferach był bardzo ważnym wydarzeniem, które poprzedzały liczne kontrakty ustalające ilość majątku wnoszoną przez każdą ze stron. Nie miałam pojęcia, że takie przedślubne negocjacje mogły trwać nawet kilka miesięcy, a błaha sprzeczka często doprowadzała do zerwania rozmów i rezygnacji z małżeńskich planów. Autorka opisuje również, do jakich sposobów uciekano się żeby zainteresować swoją osobą potencjalnego partnera i wspomina jak nisko w hierarchii znajdowały się kobiety skazane na staropanieństwo. Zaskoczyło mnie również podejście wielu ówczesnych ludzi do kwestii posiadania dzieci. Ogromna śmiertelność wśród noworodków nie wynikała jedynie z niskiego poziomu higieny i niewiedzy medycznej, ale także z powodu zaniedbań rodziców. Jeżeli dzieci nie zostały obdarzone rodzicielską miłością, porzucano je lub celowo doprowadzano do ich śmierci. 

Jak już wspomniałam, w dawnej Polsce roiło się od skandali, wywołanych rzez nieobyczajne zachowania. Co więcej zazwyczaj wszelkie tajemnice alkowy wychodziły na światło dzienne za sprawą służących i parobków. Dotyczyło to głównie dworu, będącego miejscem plotek i intryg. Zachowanie pary królewskiej było szeroko komentowane przez szlachtę, a czasami nawet przez mieszkańców niemal całego kraju. I tak, powszechnie wyśmiewano się ze Stefana Batorego, który rzekomo bał się jedynie dwóch rzeczy – liberum veto oraz obcowania ze znacznie starszą małżonką Anną Jagiellonką. 

Agnieszka Lisak pokazuje różne oblicza staropolskiej miłości, przytaczając liczne anegdoty i ciekawostki, dotyczące konkretnych osób. Książka została uzupełniona także o reprodukcje obrazów przedstawiających opisywanych władców, pod którymi zamieszczono krótką charakterystykę ich niecodziennego zachowania. Uważam, że książka pani Lisak jest idealna dla tych, których nie interesują suche historyczne fakty, ale chcieliby poznać mentalność naszych przodków; dowiedzieć się jak dawniej traktowano sferę uczuciową; co było zachowaniem powszechnie akceptowalnym, a co uchodziło za lubieżne i niemoralne.
Dzięki temu tytułowi dowiedziałam się wielu interesujących rzeczy, mogłam również spojrzeć na minione czasy z zupełnie innej perspektywy.

Ocena: 5 / 6

Egzemplarz recenzyjny otrzymałam dzięki uprzejmości portalu Sztukater oraz wydawnictwa Bellona.

18 komentarzy:

  1. Nie mogę, ależ mnie zaintrygowałaś tą książką! Bardzo lubię czytać o tym, jak żyli ludzie dawno temu i choć za sarmatyzmem akurat nie przepadam, myślę, że znajdę w tej książce coś dla siebie. Strasznie jestem jej ciekawa!

    Pozdrawiam serdecznie:)

    OdpowiedzUsuń
  2. Nie spotkałam jej wczesniej, to co napisałaś jest tak zachęcające, że trudno się nie pokusić:)

    OdpowiedzUsuń
  3. Sięgnę po tę książkę z pewnością, mam nadzieję, że będzie interesująca

    OdpowiedzUsuń
  4. Jeśli interesuje Cię ta tematyka, to wybitnym autorem był prof. Zbigniew Kuchowicz, autor książek m.in. o miłości i obyczajach staropolskich, a także monografii Barbary Radziwiłówny. Zachęcam do zapoznania się również z nimi:)

    OdpowiedzUsuń
  5. Nie słyszałam wcześniej o tej książce, a z tego co czytam mogę stwierdzić, że jak najbardziej leży ona w kręgu moich zainteresowań. A taka niepozorna książeczka

    OdpowiedzUsuń
  6. Rzadko sięgam po tego typu publikacje, ale tym razem zaciekawiłaś mnie swą recenzją i zastanawiam się czy jednak nie przeczytać tej książki.

    OdpowiedzUsuń
  7. I kolejny raz mnie zainteresowałaś. Chętnie poznam tę książkę bliżej:)
    Pozdrawiam!!

    OdpowiedzUsuń
  8. Książka bardzo interesująca, tym bardziej, że mojej rodziny nie ominęły aranżowane małżeństwa. Chętnie poznam od podszewki życie towarzysko miłosne dawnej polski :)

    OdpowiedzUsuń
  9. Isadoro: W takim razie ta książka na pewno przypadnie Ci do gustu. Tej autorki jest również książka o kobietach i małżeństwie w XIX wieku.

    Sabinko: Zachęcam :)

    Lubo: Czekam na recenzję :)

    Kaye: Dzięki za polecenie, postaram się poszukać tych publikacji.

    Jusssi: Mam nadzieję, że Ci się spodoba :)

    Cyrysiu: Czasami trzeba się przełamać i sięgnąć po coś zupełnie innego :)

    Kasandro: Cieszę się :)

    Natulo: W takim razie będzie to dla Ciebie podwójnie interesująca lektura :)

    OdpowiedzUsuń
  10. To zupełnie coś innego, niż czytam na codzień, ale to może być całkiem interesująca odmiana. Mam nadzieję, że będę miała okazję przeczytać :)

    OdpowiedzUsuń
  11. Coś ciekawego się zapowiada, nie spotkałam się jeszcze z taką tematyką. Jeśli tylko będę miała możliwośc chętnie przeczytam.

    OdpowiedzUsuń
  12. Dominiko Anno: Czasami dobrze poczytać coś innego :)

    Mery: Polecam, niektóre rzeczy naprawdę mnie zdziwiły :)

    OdpowiedzUsuń
  13. książek traktujących o historii nie lubię, ale w takiej wersji chętnie poczytałabym o naszych rodakach.

    OdpowiedzUsuń
  14. W sumie nie czytam takich książek. Mimo iż lubię historię,to nie moje czasy. Na razie zadowolę się Jane Austen ;) Pozdrawiam,
    Pati

    OdpowiedzUsuń
  15. Książka może być ciekawa i zabawna, zwłaszcza, że całkiem lubię takie historyczne ciekawostki. :)

    OdpowiedzUsuń
  16. Vario: To podobnie jak ja, czysto historycznych książek również nie lubię, ale takie jak najbardziej.

    Patrycjo: Jane Austen też świetna :)

    Linko: Polecam w takim razie :)

    OdpowiedzUsuń
  17. Hm, może być ciekawe, lubię takie historie miłosne sprzed lat ;) Poszukam jej.

    OdpowiedzUsuń
  18. Giffin: Zachęcam, moim zdaniem warto :)

    OdpowiedzUsuń