Wydawnictwo: Muza
Liczba stron: 320
Twórczość Pearl S. Buck
poznałam kilka lat temu, gdy sięgnęłam po powieść W stronę życia. Początkowo z rezerwą podchodziłam do opisanej tam
historii, ale już po kilkunastu pierwszych stronach z uwagą zaczęłam śledzić
losy bohaterów. Spodobało mi się raczej wolne, ale nienudne tempo akcji,
pozwalające na dokładne poznanie postaci. Ponadto autorka, która przez wiele
lat mieszkała w Chinach dobrze poznała tamtejszą kulturę, wierzenia oraz
obyczaje i ciekawie wykorzystała te motywy w swoich książkach. W planach mam
przeczytanie wszystkich wydanych w Polsce powieści Pearl S. Buck, ale na
początek z chęcią sięgnęłam po pierwszą część trylogii Ziemski dom. Książka znana jest także pod tytułem Błogosławiona ziemia.
W XIX wiecznych Chinach
ludzie mieszkający na prowincji nie mieli zbyt wielu możliwości, aby odnieść
sukces. Życie wieśniaka było dokładnie zaplanowane od dnia jego narodzin, aż do
godziny śmierci. Przez cały czas powinien ciężko pracować na roli i płodzić
kolejnych synów, by nie pozostać na starość bez opieki. Jednym z takich ubogich
ludzi był Wang Lung, który jako młody mężczyzna wziął za żonę niewolnicę z
bogatego domu. Małżonkowie wytrwale pracowali ramię w ramię, aby wyżywić siebie
i dzieci z niewielkiego poletka. Pewnego dnia los uśmiechnął się do Wang Lunga
i ten niespodziewanie otrzymał szanse na wzbogacenie się. Od tego momentu
prosty, niepiśmienny wieśniak stał się zamożny, ale pieniądze oprócz
oczywistych korzyści przynoszą także zmartwienie, smutek, a czasami również
cierpienie. Bohater szybko przekonał się, że tam gdzie rośnie majątek, tam
pojawiają się wrogowie, czyhający na jeden błąd bogacza.
Łaskawa
ziemia to opowieść o mężczyźnie, który ciężką pracą,
cierpliwością, ale także sprytem zdołał odmienić swój los. Pearl S. Buck
skupiła się na opisaniu losów Wang Lunga od chwili jego wejścia w dorosłe
życie, aż po czasy starości. Akcja toczy się miarowym rytmem kolejnych lat, w
ciągu których bohater pomnaża swój majątek lub opłakuje straty, odnajdując w
sobie kolejne pokłady energii do działania. Powieść ma charakter sagi,
ilustrującej życie wielopokoleniowej rodziny na tle powolnych zmian,
dokonujących się w Chinach. Za największą wartość tej książki uważam dokładną
charakterystykę ówczesnego trybu życia różnych warstw społecznych oraz świetnie
sportretowanych bohaterów. Teoretycznie fabuła nie różni się od innych,
podejmujących podobne zagadnienia, ale pisarstwo Buck sprawiło, że odległa i
egzotyczna rzeczywistość wydała mi się dobrze znana. Autorka umiejętnie opisała
wszystkie wydarzenia, tak by nie poświęcać za dużo miejsca na wspominanie o
codziennych obowiązkach, ale również by nie marginalizować ich znaczenia dla
całej historii. Dzięki temu osiągnęła równowagę między ważniejszymi
wydarzeniami, a codziennymi wypadkami, składającymi się na egzystencję
bohaterów.
W tej stosunkowo
niewielkiej objętościowo książce zawarto interesujące, a często także
kontrowersyjne spostrzeżenia dotyczące kultury dawnych Chin. W ówczesnej
rzeczywistości całe życie człowieka determinowane było przez warstwę społeczną,
do której należał. Pieniądze w pewien sposób pomagały zmienić przeznaczenie,
ale czasami nawet one nie wystarczyły żeby móc osiągnąć więcej niż to jest
przewidziane dla konkretnej klasy. O tym, że kobiety nie miały żadnych praw
chyba nie muszę przypominać. Urodzone dziewczynki często określano mianem
„niewolnic”, co jednoznacznie wskazywało, że narodziny kobiety nie były witane
radością. Liczba posiadanych synów była powodem do dumy, ale córki nie cieszyły
się względami rodziców. W powieści Buck jak na dłoni widać wszystkie
uprzedzenia i zwyczaje. Zaskoczeniem był dla mnie stosunek bohaterów do
krewnych. Tradycja nakazywała im oddawać szacunek starszym mężczyznom z rodziny,
nawet jeśli byli dalekimi kuzynami lub wujami. Ponadto młodszy krewniak miał
obowiązek przyjąć pod swój dach rodzinę, mimo że przynosiła mu wstyd lub z
wygodnictwa żyła na jego koszt. Z tego względu w relacjach między ludźmi często
panował chłód i źle skrywana wrogość. Głowa rodu, jego synowie z żonami i ich
dzieci, a często także konkubina z całym zastępem niewolnic i służących
mieszkali w jednym domostwie. W takiej sytuacji nie trudno o sprzeczki i
niesnaski, mogące z czasem przerodzić się w poważniejsze konflikty.
Głównym bohaterem powieści jest Wang Lung, dla którego największą
wartością jest ziemia. Dzięki swojemu umiłowaniu do niej ubogi chłop zaszedł
tak daleko i nigdy nie zapomniał, co zapewniło mu bogactwo. Na uwagę zasługuje
także jego żona O-lan, będąca milczącą i pokorną kobietą, która w ciągu całego
życia ani razu nie sprzeciwiła się mężowi. O-lan nie udało się zdobyć miłości
małżonka, ale jej poświęcenie dla rodziny jest godne pochwały. Z
niedowierzaniem czytałam o ciężkich pracach, jakie ta kobieta musiała wykonywać
i gorzkich słowach kierowanych w jej stronę przez Wang Lunga, dla którego była
niczym służąca – potrzebna tylko do zajmowania się dziećmi i pomagania na roli.
Pearl S. Buck dokładnie scharakteryzowała najważniejsze postaci w powieści,
dzięki czemu historia wciągnęła mnie od pierwszej strony. Ponadto nie
podzieliła bohaterów na jednoznacznie dobrych lub złych, bo niemal każdy
czasami spełnił dobry uczynek, a czasami poddał się pokusie, która przysporzyła
innym cierpienia.
Łaskawą
ziemię polecam wielbicielom obyczajowych historii osadzonych
w minionych epokach. Dzięki powieści Pearl S. Buck bez trudu można przenieść
się do dawnych Chin, poczuć strach na myśl o powodzi zalewającej zbiory lub
zbliżających się do miasta żołnierzach, ale także dostrzec bogactwo natury i
wartość prawdziwej, bezinteresownej przyjaźni. Autorka pozwala czytelnikowi
przyjąć pozycję obserwatora, który ma szansę przyglądać się ambitnemu
założycielowi rodu, którego starania o zwiększenie swojej pozycji przynoszą
zarówno korzyści jak i straty.
Ocena: 4,5 / 6
Zachęcam wszystkie Łodzianki to wzięcia udziału w projekcie Miasto Kobiet, organizowanym przez Widzewski Dom Kultury "502". Na każdy weekend czerwca zaplanowano atrakcyjne zajęcia m. in. warsztaty samoobrony Wen Do, naukę salsy czy spotkanie z florystką i stylistką. Wszystkie zajęcia są oferowane bezpłatnie lub za niewielką opłatą, więc naprawdę warto skorzystać :)
Dom Kultury "502" przygotował także interesujące konkursy związane z łódzką architekturą przełomu XIX i XX wieku. Regulaminy i szczegółowe informacje znajdują się na podanych stronach.
Oprócz konkursu zaplanowano także szereg spotkań, związanych tematycznie z historią miasta oraz projekcje filmowe. Zapraszam serdecznie :)
22.05.2012
r. godz. 11:00 – prelekcja: Łódzcy
architekci przełomu XIX i XX wieku. cz. I
05.06.2012
r. godz. 11:00 – prelekcja: Łódzcy
architekci przełomu XIX i XX wieku. cz. II
12.06.2012
r. godz. 11:00– spotkanie z łódzkim
przewodnikiem zatytułowane ”Łódź
moich
przodków – Łódź mojego dzieciństwa”.
19.06.2012
godz.11,00 Projekt „Wybitni architekci łódzcy przełomu XIX i XX wieku”
Spotkanie z
profesorem Krzysztofem Stefańskim autorem publikacji poświęconych architektom i architekturze
Łodzi
20.06.2012
r. godz. 11:00– projekcja filmów:
„Pałace Ziemi Obiecanej” Leszka Skrzydło, „Ulica Piotrkowska” Daniela Szylita
oraz „Nekropolis. Przymierze cieni…” Andrzeja Czuldy.