Śmierć między wierszami - Alice Slater

 

Wydawnictwo: Dolnośląskie

Liczba stron: 400

Pierwsze wydanie: 2023

Polska premiera: 2025

 

Śmierć między wierszami to opowieść o dwóch kobietach pracujących w księgarni, które na pierwszy rzut oka są swoimi przeciwieństwami. Brogan zatrudniła się w lokalnym oddziale sieci Spines w wielu szesnastu lat, więc powinna być dość doświadczoną księgarką. Jednak jej nietuzinkowy, mroczny styl ubioru oraz niechęć do ludzi sprawiają, że klienci raczej od niej stronią. Dodatkowo dziewczyna woli, żeby wszyscy współpracownicy zwracali się do niej ksywką Pluskwa. Spokój bohaterki burzy pojawienie się Laury Bunting, która ma mnóstwo energii, cierpliwości do klientów, pisze poezję i zdaje się, że wszyscy w księgarni znajdują się pod jej urokiem. Pluskwa również jest oczarowaną Laurą, zwłaszcza kiedy dowiaduje się, że matka nowej koleżanki padła ofiarą seryjnego mordercy. Pluskwa kocha podcasty true crime oraz opowieści o zbrodniarzach, więc robi wszystko, by zbliżyć się do Laury i dowiedzieć czego więcej na temat jej przeszłości. Nowa pracownica jednak stroni od natrętnej koleżanki, a wkrótce okazuje jej jawną niechęć. Zainteresowanie Pluskwy zaczyna przybierać znamiona obsesji, a stąd już krok do tragedii.

Moim zdaniem największą zaletą tej powieści jest dokładna charakterystyka głównych bohaterek oraz szczegółowo opisana dynamika ich relacji. Alice Slater pisze prosto, bez jakichś wyrafinowanych zabiegów narracyjnych czy językowych, ale to się sprawdza w takiej historii jak ta. Naprzemiennie pojawiają się rozdziały poświęcone jednej albo drugiej kobiecie, dzięki czemu dokładnie wiadomo jak obie odbierają najważniejsze wydarzenia takie jak ich pierwsze spotkanie, wieczorek poetycki Laury czy świąteczne przyjęcie dla wszystkich pracowników Spines. Ostatnio byłam zmęczona taką konstrukcją thrillerów, ale znów muszę przyznać, że w tej książce to działa. Początkowo wydaje się, że bohaterki są jak przysłowiowy ogień i woda. Pluskwa to ta makabryczna, dziwna, odpychająca, mająca przerażające zainteresowania, a Laura to ta łagodna, miła, interesująca, ambitna, poukładana. Jednak im dłużej śledziłam losy postaci, tym częściej łapałam się na myśli, że w gruncie rzeczy kobiety są do siebie dość podobne. Nie mogę zdradzić więcej, ale doceniam to, że nie są jednoznaczne, a całość jest czymś więcej niż opowieścią o tym jak „zła” Pluskwa zaczyna prześladować „dobrą” Laurę.

Książka przyciągnęła moją uwagę również ze względu na obszerny wątek związany z true crime, a raczej kontrowersjami jakie może wywoływać zainteresowanie taką tematyką. Bohaterowie dyskutują czy roztrząsanie spraw kryminalnych na taką skalę jak robią to twórcy podcastów i książek jest etyczne. Czy ktoś zastanawia się w ogóle jak czują się rodziny ofiar, kiedy śmierć ich bliskich staje się elementem programu oglądanego lub słuchanego dla rozrywki? Czy powinniśmy robić z morderców celebrytów, którzy zyskują sławę, ponieważ dokonali makabrycznych czynów? Ciekawie było czytać o różnych punktach widzenia na tę kwestię, zwłaszcza jeśli jedna z bohaterek ma obsesję na punkcie takich treści, a druga wciąż cierpi z powodu śmierci matki. Z oczywistych względów przez całą powieść przewija się też temat książek, ale nie jest on jakoś bardzo rozwinięty.

Zauważyłam, że powieść zebrała mieszane recenzje, a częstym argumentem przemawiającym za negatywną opinią jest to, że nie da się lubić żadnej z protagonistek. Zgadzam się z tym, że obie są na swój sposób odstręczające i w pewnym momencie złapałam się na myśli, że w sumie to żadnej nie kibicuję, a po prostu jestem ciekawa jak się to wszystko skończy. Natomiast nie powiedziałabym, że to jest powód do obniżania oceny książce. To, że nie mamy podziału na dobrą i złą bohaterkę to właśnie plus, a fakt, że obie są momentami antypatyczne, w mojej ocenie, świadczy po prostu o konkretnej decyzji autorki, a nie słabości jej warsztatu literackiego. Na minus zaliczyłabym raczej przegadanie tej historii. Pewne fragmenty niewiele wnoszą do powieści, więc czasami po prostu nudziłam się w trakcie lektury. Autorka ma skłonności do powtarzania scen, w których bohaterowie idą po pracy na drinka i upijają się albo obsługują klientów księgarni i w zasadzie nie dzieje się nic ciekawego. Zakończenie uważam za dobre, mimo że należy raczej do tych otwartych niż ostatecznie wszystko wyjaśniających. Nie spodziewałam się pewnej przewrotności, która pojawia się w finale, więc doceniam ten pomysł. Śmierć między wierszami to książka, którą spokojnie można ominąć i bez wyrzutów sumienia przeczytać coś innego. Pomimo tego nie żałuję lektury, bo uważam, że ta historia ma coś w sobie.

 Ocena: 4 / 6