Przygoda z owcą - Haruki Murakami

Wydawnictwo: Muza

Liczba stron: 420

O Harukim Murakamim zapewne słyszał każdy mól książkowy. Nazwisko japońskiego pisarza bardzo często pojawia się zarówno w recenzjach, komentarzach jak i codziennych rozmowach o literaturze. Ponad rok temu po raz pierwszy sięgnęłam po powieść autorstwa Murakamiego i przekonałam się, że jego proza jest niezwykła i fascynująca. W obawie przed skonfrontowaniem pierwszego wrażenia z innymi książkami, zwlekałam z poznaniem kolejnych historii autora. Po lekturze Przygody z owcą mogę jedynie żałować, że tak długo czekałam na spotkanie z niebanalnymi postaciami oraz nierzeczywistymi przygodami.

Fabuła powieści jest dość absurdalna, może się nawet wydawać niepoważna lub bezsensowna. Główny bohater dostaje od swojego przyjaciela list oraz całkiem zwyczajne zdjęcie, przedstawiające pasące się na górskiej polanie owce. Mężczyzna zajmuje się reklamą, więc do jednego z projektów dołącza tę sielankową fotografię. Od tej pory bohatera spotykają coraz dziwniejsze i absurdalne wydarzenia, zmuszające go do udania się na poszukiwania miejsca ze zdjęcia oraz jednej, bardzo charakterystycznej owcy. Szereg przedziwnych wypadków, rozmów i myśli pozwoli mu zajrzeć w głąb siebie, i zupełnie inaczej spojrzeć na otaczającą rzeczywistość.

Odnoszę wrażenie, że wyjątkowość tej książki polega na jej wieloznaczności, dzięki której każdy czytelnik może interpretować ją w dowolny sposób. Opowiedziana historia wymyka się dosłownemu i racjonalnemu odbiorowi, a nagromadzenie absurdalnych, czasami groteskowych wydarzeń tylko podkreśla jej niezwykłość. W trakcie lektury czułam się jakbym obcowała z przedziwną baśnią, której akcja rozgrywa się w dalekiej krainie, zamieszkanej przez ludzi, potrafiących na życie spojrzeć zupełnie inaczej niż ja. Ich cele i zadania do złudzenia przypominają te, które znamy z rzeczywistości, ale niemal na każdym kroku autor przypomina, że to nie jest zwyczajna historia, ale ogromna metaforą, na którą każdy może spojrzeć odmiennie. Przygoda z owcą koncentruje się pozornie na zwyczajnych czynnościach i codziennych zmaganiach, w których jednak wyczuwa się nutkę filozofii i refleksji. Dialogi bohaterów często dotyczą rzeczy nieważnych, nad którymi zabiegany, dorosły człowiek się nie zastanawia. Kojarzą się one raczej z poznającym świat dzieckiem, zastanawiającym się, dlaczego statki mają imiona, a samoloty nie. Z drugiej jednak strony, tylko człowiek, mający za sobą jakieś doświadczenia, może rozważać jak imię determinuje życie i czy jego brak oznacza nieistnienie.

Oprócz głównego wątku Murakami wprowadza szereg pobocznych, krótkich historii, pozwalających poznać japońską kulturę. Opowieści o wiosce Dwunastu Wodospadów, podupadającym miasteczku, krajobrazach i wielu ludzkich historiach pochłaniają czytelnika, sprawiając, że książki nie można tak po prostu odłożyć na półkę w dowolnym momencie. Pewne elementy wprost domagają się, choć krótkiej refleksji.

Bohaterowie tej powieści w zasadzie nie mają imion. Murakami określa ich zupełnie zwyczajnie, nazywając „Partnerem”, „Dziewczyną” lub posługując się pseudonimami takimi jak „Szczur” czy „Owczy profesor”. Co ciekawe, często okazuje się, że skrupulatne określenie tożsamości nie jest niezbędne do poznania historii. Główny bohater to zwyczajny, szary człowieka. Niedawno opuściła go żona, ale mężczyzna przyjął to ze stoickim spokojem, stwierdzając, że tak po prostu musiało być. Jego życie nie obfituje w interesujące zdarzenia. Mężczyzna pracuje, odpoczywa, wychodzi do miasta, robi zakupy. Jeden dzień jest podobny do drugiego aż do momentu, w którym spotyka tajemniczego mężczyznę, polecającego mu natychmiastowy wyjazd. Inne postaci nakreślone są w podobny sposób, ale moim zdaniem nadaje to powieści uniwersalny wymiar i choć czytelnik nie poznaje imion bohaterów, to może dokładnie wniknąć ich w myśli i uczucia.

Język, jakim posługuje się Murakami jest bardzo różnorodny. Czasami przybiera kształt suchej relacji, gdy autor wylicza czynności wykonywane przez bohaterów lub mijające dni. Innym razem, pisarz czaruje językiem, pozwalającym zatopić się w wykreowanym świecie i zapomnieć, do czego właściwie ta opowieść zmierza. Bardzo podobały mi się refleksyjne dialogi bohaterów oraz opisy ich uczuć i codziennych obserwacji. 

W książce nie zabrakło także muzyki. Autor wielokrotnie wymienia, jakie utwory towarzyszą bohaterom w danej chwili, chociaż muzyka niejako schodzi na dalszy plan. Jest obecna niemal w całej powieści, ale ma charakter dodatku, dzięki któremu opowieść staje się nieco bardziej realna. Wśród tych wszystkich niesamowitych przygód, wtrącenia o znanych wykonawcach i ich piosenkach sprawiają, że można bohaterów lepiej zrozumieć, a może nawet utożsamić się z nimi. Przygodę z owcą polecam każdemu, kto ma ochotę zanurzyć się w zupełnie innej rzeczywistości, zastanowić się nad paroma sprawami lub po prostu dać się ponieść fascynującej historii. Mam wrażenie, że do powieści można wracać wielokrotnie i za każdym razem odnajdywać w niej coś innego. Jestem bardzo ciekawa jak ją odbiorę za jakiś czas.

Ocena: 5 / 6