Pretty Little Liars. Kłamczuchy - Sara Shepard

 Wydawnictwo: Otwarte

Liczba stron: 286

Rok pierwszego wydania: 2006

Rok polskiej premiery: 2011

Pierwszy tom serii Pretty Little Liars kupiłam w czasach, kiedy bez szukania dziwnych usprawiedliwień, mogłam poświęcić wolny wieczór na śledzenie przygód zblazowanych, amerykańskich nastolatek. Niestety wówczas tego nie zrobiłam i powieść przeleżała kilka lat w kompletnym zapomnieniu. Dlaczego w końcu zwróciłam na nią uwagę? Przyznam, że sama do końca nie wiem. Ot, niedawno wpadła mi w oko i postanowiłam, że najwyższy czas dowiedzieć się, o co tyle szumu z cyklem, na podstawie którego zrealizowano całkiem popularny (oczywiście mnie jeszcze nieznany) serial. Jeśli wierzyć okładce, pomysł na opowieść Sara Shepard zaczerpnęła z własnych szkolnych doświadczeniach, co jednocześnie wydało mi się intrygujące i przerażające. Jak bowiem interpretować tę informację, gdy stworzona historia dotyczy wydarzeń, które z logicznego punktu widzenia w ogóle nie powinny mieć miejsca? Powiecie, że zawsze znajdzie się jakieś wyjaśnienie i bez wątpienia będziecie mieć rację, ale na razie nie mam pomysłu na rozwiązanie opisanej zagadki i życzyłabym sobie, żeby jeszcze przez długi czas autorce udawało się utrzymać moje zainteresowanie, ponieważ niepostrzeżenie zaangażowałam się w losy bohaterów.

Wszystko zaczyna się od jednego SMS-a, którego Aria Montgomery dostaje na lekcji literatury angielskiej. Wiadomość jest krótka, ale to nie ma znaczenia, bo kilka odpowiednio dobranych słów wystarczy, by zmrozić komuś krew w żyłach. Dziewczyna wpatruje się w ekran telefonu i nie może uwierzyć w to, co widzi. Jakim cudem jej tajemnica nie jest bezpieczna? Kim jest nadawca SMS-a i czego od niej chce? Czy to tylko jakiś głupi kawał, czy może początek poważniejszych problemów? W tym momencie Aria jeszcze nie wie, że nie ona jedna boryka się z podobnym kłopotem, więc może udawać, że nic się nie stało. Przynajmniej przez jakiś czas, ponieważ wkrótce okaże się, że również jej byłe przyjaciółki padły ofiarami tajemniczego nadawcy podpisującego się jako „A.”. Emily, Hanna i Spencer także dostają wiadomości wyraźnie dające do zrozumienia, że ktoś doskonale orientuje się w wydarzeniach z ich życia, a co gorsze, zna wszystkie najintymniejsze i najbardziej wstydliwe sekrety, o których dziewczyny nikomu nie mówiły. Nikomu poza Alison DiLaurentis, ale przecież Ali zaginęła dawno temu i nie wiadomo, co się z nią stało. Czy to możliwe, że wróciła i w tak podły sposób pogrywa z przyjaciółkami?

Nie oczekiwałam od tej powieści niczego ponad prostą rozrywkę, dlatego nie jestem zaskoczona pewną schematycznością w kreowaniu bohaterek czy poszczególnych wątków, bez których najwyraźniej żadna popularna historia o amerykańskich nastolatkach nie może się obyć. Obowiązkowo pojawiają się więc tematy takie jak zakazana relacja uczennicy i nauczyciela, desperackie pragnienie akceptacji rówieśników, odkrywanie odmiennej orientacji seksualnej oraz tęsknota za rodzicielską miłością. Wszystko to utrzymane jest w specyficznej konwencji, zgodnie z którą dziewczyny są nieco oderwane od rzeczywistości, ponieważ nie muszą interesować się tak banalnymi rzeczami jak nauka czy obowiązki domowe. Zamiast tego mają inne, tylko pozornie mało znaczące, problemy. Wykreowane przez Shepard nastolatki zmagają się z sekretami daleko wykraczającymi poza kwestie, jakimi ludzie w ich wieku powinni się zajmować, co sprawia, że powieść szybko staje się dość intrygująca i zajmująca. Gra prowadzona przez nadawcę dziwnych wiadomości, sprawia, że protagonistki stopniowo wpadają w paranoję wywołaną obawą o to, że ukrywane przez lata fakty, wyjdą w końcu na jaw. Mają także świadomość, że ktoś je obserwuje, ponieważ wysyła komentarze odnoszące się do momentów, kiedy teoretycznie dziewczyny były same.

Przed sięgnięciem po tę książkę należy mieć świadomość, że jest ona zwykłym, choć przyjemnym, czytadłem i jako takie rządzi się swoimi prawami. Sara Shepard operuje bardzo prostym stylem, w którym nieskomplikowane dialogi przeważają nad opisami czy charakterystyką myśli i emocji postaci. Ponadto większą cześć wolnego czasu bohaterki poświęcają na rozmowy o facetach, randki, flirty i wybór odpowiedniego ubioru, co jest nieco irytujące, zwłaszcza jeśli czytelnik ma więcej niż kilkanaście lat. Niemniej nie postrzegam wymienionych cech za wady, wychodząc z założenia, że taka jest specyfika tego typu opowieści. Na szczęście poza warstwą bezlitośnie odkrywającą powierzchowność dziewczyn, jest jeszcze zagadka do rozwiązania i w moim przypadku właśnie ona zadecydowała o tym, że zamierzam sięgnąć po kolejne części serii. Autorce udało się poprowadzić fabułę tak, by w stosunkowo mało obszernym pierwszy tomie zawrzeć wszystkie elementy niezbędne do zaintrygowania odbiorcy. Przedstawiła cztery byłe przyjaciółki, szybko zdradzając, z jakiego powodu ich drogi zupełnie się rozeszły. Następnie wprowadziła czytelnika w ich życie, pozwalając zorientować się mniej więcej jaki charakter ma każda z nich, a w zakończeniu doprowadziła do cząstkowego wyjaśnienia, które jednak jeszcze bardziej podsyca ciekawość.

Finał Kłamczuch nie daje zbyt wielu odpowiedzi, za to mnoży pytania i wątpliwości, dzięki czemu tuż po zakończeniu lektury, miałam ochotę zabrać się za kontynuację. Nie łudzę się jednak, że pisarka szybko wytłumaczy, o co chodzi w tym zamieszaniu, kim jest „A.” i dlaczego dręczy nastolatki, ponieważ seria Pretty Little Liars liczy sobie obecnie szesnaście części (!), więc obawiam się, że dalej fabuła rozwija się niczym w podrzędnej telenoweli. Mimo tego ciekawość jest silniejsza, więc póki co daję Sarze Shepard szansę. Podoba mi się postawienie bohaterek w trudnym położeniu wynikającym z faktu, iż w każdej chwili pilnie skrywane zdarzenia mogą wyjść na jaw. Czuję się także zaintrygowana kwestią ich wzajemnych relacji oraz sprawami, które każda z nich ukrywa. Powieść polecam jako sposób na umilenie wieczoru. Trzeba jednak przymknąć oko na niezbyt wyrafinowany styl oraz stereotypową i płytką charakterystykę życia młodych ludzi. 

Ocena: 4 / 6

Cykl "Pretty Little Liars": 

0. Tajemnice Ali

1. Kłamczuchy

2. Bez skazy

3. Doskonałe

4.1. Niewiarygodne

4.2. Sekrety

5. Zepsute

6. Zabójcze

7. Bez serca

8. Pożądane

9. Uwikłane

10. Bezlitosne

11. Olśniewające

12. Rozpalone

13. Skruszone

14. Zatrute

15. Toksyczne

16. Mordercze (zapowiedź)

Książka przeczytana w ramach wyzwań: Z półki i Mini Book Challenge (Na starych śmieciach: powieść zalegająca na regale od co najmniej kilku miesięcy).